Jedna z ras psów, należąca do grupy psów do towarzystwa, zaklasyfikowana do sekcji biszonów i ras pokrewnych w podsekcji biszonów.
Historia rasy: Rasa pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, rozwinęła się wzdłuż wybrzeży Hiszpanii i Włoch. Na Kubę pieski tej rasy zostały wprowadzone przez marynarzy włoskich. Były tam ulubieńcami eleganckich kręgów towarzyskich i arystokracji. Ze względu na najczęstszy kolor (kolor tytoniu) powstała legenda o ich pochodzeniu z Hawany. Wydarzenia historyczne spowodowały zanik dawnych linii hawańczyków na Kubie. Nieliczne przetrwały poprzez nielegalne wywiezienie z wyspy do USA.
Wygląd: Hawańczyk jest małym, krzepkim pieskiem, krótkonogim, z długą, obfitą, delikatną i falującą szatą. Zgodnie ze swym wesołym usposobieniem, hawańczyk porusza się uderzająco lekko i elastycznie. Swobodny ruch kończyn przednich w linii prostej pociąga za sobą ruch kończyn tylnych. Hawańczyki mają włosy o bardzo urozmaiconej gamie kolorów. Zdarzają się popielate, rude, jasnopyłowe, brązowe, białe, a nawet koloru hawana (brązoworudy kolor tytoniu). Najpopularniejszy jest kolor popiołu a bardzo rzadko złoty lub kremowy. Włosy hawańczyków są jedwabiste, trzeba je bardzo często czesać aby nie dopuścić do zrobienia się kołtunów. Włos osiąga długość od 12 do 18 cm, jest prosty, falisty i miękki.
Charakter – Dla kogo? Jest to pies żywy, radosny, potrzebuje kontaktu z człowiekiem. Jest czujny i ufny, akceptuje dzieci w swoim otoczeniu. Należy do grupy pieszczochów, jest bardzo towarzyski i przywiązany do swojej rodziny. Mimo niewielkich rozmiarów jest odważny, inteligentny i szybko się uczy. Jest delikatny, wymaga łagodności i szkoleń opartych na nagrodach i pochwałach. Osoba decydująca się na hawańczyka powinna był łagodna, nie reagująca krzykiem lub nerwami. Piesek socjalizowany w spokojnym domu nie będzie lękliwy, będzie miał poczucie bezpieczeństwa, będzie radosnym i wiernym członkiem rodziny. Przyjaźnie nastwiony do innych psów, nie ma tendencji do dominacji. Może mieszkać w bloki i w domku z ogródkiem. Hawańczyk to pies dla każdego, kto będzie go kochał i szanował.
Pielęgnacja Hawańczyki są psami odpornymi i długowiecznymi. Pielęgnacja hawańczyka nie jest skomplikowana, wymaga natomiast systematyczności. Wymaga regularnego kąpania i szczotkowania. Po około dwóch latach włos hawańczyka osiąga długość wystawową. Regularnej pielęgnacji wymagają też oczy, zęby, pazury i łapki – dokładnie tak samo jak w przypadku innych ras. Zdrowy i piękny piesek to regularnie pielęgnowany i zadbany piesek.